'Echte' Waterjuffers

Kenmerken:

Juffers met een blauw met zwart of geheel zwart achterlijf. Schouderstreep smaller dan de daaronderliggende zwarte streep. Net als veel andere waterjuffers (maar anders dan bij de Watersnuffel) 2 zwarte streepjes op de zijkant van het borststuk.

Checklist:

Voor- en achtervleugels gelijk gevormd	Nee, probeer 'Echte Libellen'
Vleugels kleurloos	Nee, probeer Beekjuffers
Vleugels met 4-hoekige cellen onder het pterostigma. Pterostigma hooguit 1,5 x zo lang als breed	Nee, probeer Pantserjuffers
Borst met hooguit 1 schouderstreep. Poten niet verbreed.	Nee, probeer Blauwe Breedscheenjuffer
Achterhoofdsvlekken aanwezig en niet lijnvormig	Nee, probeer Roodoogjuffers, Vuur- en/of Koraaljuffer
Zijkant van de borst met 2 zwarte strepen	Nee, probeer Watersnuffel
Pterostigma langwerpig en niet 2-kleurig. Achterhoofdsvlekken druppelvormig.	Nee, probeer Grasjuffers

Determinatie:

Figuurtje op S2:

De tekening van S2 is voor Coenagrion vaak soort-specifiek en wel m.n. bij de mannetjes. Zo heeft het mannetje van de Variabele meestal een Y-vormige figuur, die de segmentgrens raakt, dat van de Azuur een U-tje die de segmentgrens niet raakt, en dat van de Maanwaterjuffer een omgekeerd maantje met 2 zijstrepen ernaast. Bij vrouwtjes zijn dezen minder goed te omschrijven.

Mannetjes en vrouwtjes zijn te uit elkaar te houden door:

de gelachtsorganen. Bij mannetjes liggen de secundaire onder S2, en de legboor bij vrouwtjes ligt onder S9.
de tekening op S2, die bij vrouwtjes meestal een soort vlek is en bij mannetjes veelal een 'echt' figuurtje is.

Tabel voor mannetjes:

Zijkant van S3 - S6 aan de onderzijde met naar voren gestoken doorns (2 algemene soorten):
S3, S4 & S5 voor 20% donker, S2 met U-vormige figuur. Schouderstreep recht en niet onderbroken.	Ja, Azuurwaterjuffer
S3, S4 en S5 i.h.a. donkerder, S2 met Y-vormige figuur die de achterrand raakt. Uitroeptekenachtige schouderstreep.	Ja, Variabele Waterjuffer
Anders (4 zeldzame tot zeer zeldzame soorten):
S4 - S7 en S10 volledig zwart. Lange achterlijfsaanhangselen.	Ja, Donkere Waterjuffer (zzz in NW-Overijssel)
S2 met maanvormig figuurtje, meestal met 2 zijstrepen. S3-S7 grotendeels donker.	Ja, Maanwaterjuffer (zeldzaam op de zandgronden)
S2 met speervormig figuurtje, S3-S5 50% donker, 50 % blauw.	Ja, Speerwaterjuffer (z - zzz op zandgronden)
Anders.	Ja, Gaffelwaterjuffer (zzz in Zeeuwse Duinen)

Determinatie van de vrouwtjes:

Halsschildjes van de vrouwtjes:

Azuurwaterjuffer: Achterrand van het halsschildje zwak gegolfd. Achterlijf meestal nagenoeg volledig donker, anders met zijspitsen aan de zijkanten (zoals bij de mannetjes)

Variabele Waterjuffer: Achterrand van het halsschildje opstaand en puntig. Halsschildje meest met 2 witte stippen. Vorm met zijspitsen veel algemener dan bij Azuurwaterjuffer. De donkere vorm heeft meestal een soort lantaarntje op S8 - en is dan te verwarren met het Lantaarntje.

Maanwaterjuffer: Achterrand van het halsschildje in het midden ingekeept. S8 is blauw met donkere belvormige figuur. Onderkant van de ogen groen.

De andere 3 soorten (Speerwaterjuffer, Gaffelwaterjuffer en Donkere Waterjuffer) zijn alle zeer zeldzaam.
Speerwaterjuffer (zzz in Twente, Achterhoek en N.Brabant) Achterrand van het halsschildje lijkt op dat van de Azuurwaterjuffer, maar is toegespitst, niet golvend. Achterlijf groen, met geheel zwarte bovenkant die smaller is dan bij Azuurwaterjuffer.
Gaffelwaterjuffer (zzz in Zeeuwse Duinen): Halsschildje min of meer als bij Variabele Waterjuffer, maar zonder witte vlekken. Pterostigma's 1,5x zo lang als breed. Achterlijfstekening in het midden met spitsjes, maar maakt wel compleet donkere indruk.
Donkere Waterjuffer (zzz in NW-Overijssel): S3 en S8 met lichte voorkant, die in S8 (meestal) een kuiltje vormt. Zijkant van het borststuk is afwijkend van alle andere nederlandse juffers.

Tabel voor vrouwtjes:

Bovenkant van het achterlijf geheel zwart:
Ja, Azuurwaterjuffer, Variabele Waterjuffer (zeldzame vorm), Speerwaterjuffer (zzz op zandgronden). Vgl. de halsschildjes voor identificatie van de Variabele Waterjuffer. Zie de beschrijving hierboven voor se Speerwaterjuffer.
Lantaarntje op S8:
Tekening op S8 met belvormig klokje. Vgl. ook halsschildje:	Ja, Maanwaterjuffer (zeldzaam op de zandgronden)
S1 en voorrand van S3 licht, S2 met speervormig figuurtje. Uitstulping op de zwarte onderrand van het borststuk.	Ja, Donkere Waterjuffer (zzz in NW-Overijssel)
Anders. Vgl. halsschildje:	Ja, Variabele Waterjuffer (algemeen op klei en laagveen)
Bovenkant van het achterlijf anders getekend:
Torpedovormige tekening op S3 en S4	Ja, Gaffelwaterjuffer (zzz in Zeeuwse Duinen)
Tekening op het achterlijf met zijspitsjes: Variabele Waterjuffer, Azuurwaterjuffer (zeldzame vorm). Vergelijk de halsschildjes.

'Echte' Waterjuffers - Coenagrion
Kirby, 1890

Kenmerken:

Checklist:

Determinatie:

Figuurtje op S2:

Tabel voor mannetjes:

Zijkant van S3 - S6 aan de onderzijde met naar voren gestoken doorns
(2 algemene soorten):

Anders (4 zeldzame tot zeer zeldzame soorten):

Determinatie van de vrouwtjes:

Halsschildjes van de vrouwtjes:

Tabel voor vrouwtjes:

Bovenkant van het achterlijf geheel zwart:

Lantaarntje op S8:

Bovenkant van het achterlijf anders getekend:

Soorten:

Fotos:

'Echte' Waterjuffers - Coenagrion Kirby, 1890

Kenmerken:

Checklist:

Determinatie:

Figuurtje op S2:

Tabel voor mannetjes:

Zijkant van S3 - S6 aan de onderzijde met naar voren gestoken doorns (2 algemene soorten):

Anders (4 zeldzame tot zeer zeldzame soorten):

Determinatie van de vrouwtjes:

Halsschildjes van de vrouwtjes:

Tabel voor vrouwtjes:

Bovenkant van het achterlijf geheel zwart:

Lantaarntje op S8:

Bovenkant van het achterlijf anders getekend:

Soorten:

Fotos:

'Echte' Waterjuffers - Coenagrion
Kirby, 1890

Zijkant van S3 - S6 aan de onderzijde met naar voren gestoken doorns
(2 algemene soorten):